De keuze van de fusieformule

Algemeen

Bij een fusie gaat het hele vermogen van één of meer vennootschappen over in een nieuwe of bestaande vennootschap. Een eerste evidente stap is dus uw fusieformule kiezen.

U kunt kiezen tussen twee formules:

Een fusie door overneming: Eén of meerdere SHM’s gaan op in een andere maatschappij (dit kan zowel een SHM als een woonmaatschappij zijn) die optreedt als overnemende vennootschap en die als fusievennootschap de activiteiten van alle betrokken maatschappijen verderzet, desgevallend onder een andere naam.

U richt samen een nieuwe vennootschap op. De bestaande SHM’s gaan op in deze nieuw op te richten maatschappij. Deze nieuwe maatschappij moet sowieso een woonmaatschappij zijn. Sinds de inwerkingtreding van het decreet van 9 juli 2021 kunnen namelijk geen nieuwe SHM’s meer opgericht of erkend worden. Houd in uw timing dan wel rekening met het feit dat u woonmaatschappij de nodige stappen dient te zetten voor de erkenning van de op te richten vennootschap als woonmaatschappij.

Omdat deze vennootschap geen voortzetting is van een bestaande SHM, moet u er bovendien rekening mee houden dat alleen het Vlaamse Gewest en de provincies, gemeenten en OCMW’s die in het werkingsgebied van de woonmaatschappij liggen, aandelen kunnen houden van die op te richten woonmaatschappij. Andere aandeelhouders dan het Vlaamse Gewest, de provincies, gemeenten en OCMW’s die in het werkingsgebied van de woonmaatschappij liggen, kunnen bij uitzondering aandelen houden van de woonmaatschappij waarmee hun SHM na eerdere oprichting van deze woonmaatschappij fuseert of deels in opgaat door splitsing of andere herstructurering.

De fusie door oprichting van een nieuwe maatschappij is dan ook alleen mogelijk wanneer alle andere aandeelhouders uiterlijk op het ogenblik van de inwerkingtreding van de fusie uit de fuserende maatschappijen zijn gestapt.

U vindt meer informatie over het aandeelhouderschap van SHM’s en woonmaatschappijen in het hoofdstuk "Kunnen maatschappijen met verschillende rechtsvormen fuseren?".

U leest hieronder meer over het basisscenario, namelijk de fusie door overneming. Een fusie door overneming heeft ook een aantal belangrijke voordelen.

Wat is een fusie door overneming

De fusie door overneming heeft drie kenmerken:

Eén of meer maatschappijen verdwijnen in een bestaande maatschappij. Er hoeft met andere woorden geen nieuwe maatschappij te worden opgericht. Dit is een ontbinding zonder vereffening: u moet geen vereffenaar aanstellen.
Het volledige vermogen (activa en passiva, rechten en verplichtingen) van de overgenomen vennootschap(pen) gaat over naar een bestaande vennootschap.
De aandeelhouders van de ontbonden maatschappij(en) ontvangen aandelen in de overnemende maatschappij (eventueel – maar niet verplicht – met een beperkte opleg in geld).

Een van de betrokken maatschappijen (de fusiemaatschappij) blijft dus bestaan en verwerft in principe integraal het vermogen van de overgenomen maatschappijen. De overgenomen maatschappijen houden op te bestaan door ontbinding zonder vereffening. Welke van de betrokken maatschappijen formeel blijft voortbestaan en zich uiteindelijk laat omvormen in een woonmaatschappij, speelt geen enkele rol. Noch voor de stemverdeling binnen de woonmaatschappij noch voor de dienstverlening van de woonmaatschappij. Desgewenst kunnen de betrokken maatschappijen ervoor kiezen om als fusiemaatschappij een nieuwe identiteit (naam, logo) aan te nemen.

De aandeelhouders van de overgenomen maatschappij ontvangen nieuwe aandelen in de overnemende vennootschap in ruil voor hun aandelen in de ontbonden overgenomen vennootschappen. Het overgangsrecht van het decreet van 9 juli 2021 staat toe dat dit ook geldt voor andere aandeelhouders dan Vlaamse Gewest en de provincies, gemeenten en OCMW’s die in het werkingsgebied van de als woonmaatschappij erkende of nog te erkennen fusiemaatschappij liggen. U vindt meer informatie over het aandeelhouderschap van SHM’s en woonmaatschappijen in het hoofdstuk "Kunnen maatschappijen met verschillende rechtsvormen fuseren?".

Het totale aantal nieuwe aandelen wordt bepaald overeenkomstig een ruilverhouding. Verder in het draaiboek leest u meer over de

bepaling van de ruilverhouding.

Eventueel kan naast de uitgifte van nieuwe aandelen ten gunste van de aandeelhouders van de overgenomen vennootschappen eveneens sprake zijn van een opleg in geld. Deze opleg in geld is gelijk aan of minder dan een tiende van de nominale waarde of, bij gebrek van nominale waarde, van de fractiewaarde van de uitgereikte aandelen. Als de overnemende maatschappij de vorm heeft van een bv, dan is de fractiewaarde gelijk aan de inbrengwaarde van alle inbrengen in geld of in natura, eventueel verhoogd met bepaalde statutair onbeschikbare reserves.

U moet bij een opleg in geld ermee rekening houden dat bij latere ontbinding van de fusiemaatschappij of bij uittreding nadat de fusie heeft plaatsgevonden, de aandeelhouder van de fusiemaatschappij niet meer kan terugkrijgen dan de nog niet terugbetaalde historische inbrengwaarde. Over fiscale gevolgen van zo een opleg in geld, leest u meer in het luik over de fiscale aspecten.

Wat zijn de voordelen van een fusie door overneming?

De fusie door overneming is qua tijdsverloop, administratieve last en kosten de voordeligste techniek in vergelijking met de fusie door oprichting van een nieuwe maatschappij:

U moet geen nieuwe vennootschap oprichten.Hierdoor vallen de daaraan verbonden notariskosten, de formaliteiten voor het aanvragen van een nieuw btw-nummer en de inschrijving bij de Kruispuntbank van Ondernemingen weg.

Heel wat formaliteiten en kosten moeten slechts met betrekking tot de overgenomen maatschappij(en) worden gemaakt. Zo moet u bijvoorbeeld de onroerende goederen van de overnemende maatschappij niet overdragen, hetgeen zowel qua kosten als administratieve lasten en belangrijk voordeel is. U moet ook enkel het ondernemings- en BTW-nummer van de overgenomen maatschappijen laten schrappen.

Alleen voor de personeelsleden van de overgenomen maatschappij(en) wijzigt de arbeidsrechtelijke situatie. U heeft alleen voor hen de arbeidsrechtelijke verplichtingen die bij een fusie gelden. In het luik over de personeelszaken leest u meer over deze arbeidsrechtelijke verplichtingen. Voor de personeelsleden van de overnemende maatschappij verandert er in beginsel niets.

De overnemende maatschappij is al erkend (als SHM of als woonmaatschappij). U moet niet opnieuw de erkenningsprocedures doorlopen, maar bent meteen actief. Let wel, als de overnemende vennootschap een SHM is, zal die nog het erkenningstraject als woonmaatschappij moeten doorlopen. In het algemeen deel over de woonmaatschappijen vindt u meer informatie over dat erkenningstraject. Daarbij overweegt u best of u dat traject parallel met de fusie dan wel ervoor of erna laat plaatsvinden. Zie daarover meer bij het indicatief stappenplan.